بخشی از برنامه‌ریزی آینده مالی هرکسی، ساده کردن روند وراثت برای وارثان او است. به‌عنوان یک مهاجر، شما باید بدانید که قوانین ارثی و مالیاتی در کشور پرتغال چگونه هستند تا خانواده‌‌ی شما در امنیت باشند. قوانین مالیات بر ارث در پرتغال بیان می‌کند که فرآیند تقسیم ارث باید توسط کشور مبدأ متوفی بررسی شود. در این مقاله به نکات و جزئیات مالیات بر ارث پرتغال پرداخته‌شده است.
قانون ارث چیست؟
قانون وراثت مجموعه‌ای از قوانین است که تعیین می‌کند چه کسی در هنگام مرگ فرد، دارایی او را دریافت می‌کند. قانون ارث در واقع به روند تقسیم دارایی‌های فرد متوفی میان بازماندگان او (دوستان و اقوام) می‌پردازد.
قوانین کلی ارث در پرتغال
قانون اساسی پرتغال از بستگان درجه یک (مانند فرزندان، والدین یا همسر) در برابر مالیات بر ارث محافظت می‌کند. قوانین این کشور بیان می‌کند که حداقل ۵۰ درصد از دارایی فرد باید به همسر و افراد تحت تکفل او برسد (اگرچه این امر تحت تأثیر عوامل دیگری مانند تعداد فرزندان نیز هست)، مگر اینکه وصیتنامه خلاف آن را بیان کند. در قانون ارث پرتغال آمده است که اگر شما هیچ وصیت‌نامه‌ای نداشته باشید، پس از مرگ شما، اموالتان طبق قانون اساسی کشور اصلی شما بین وارثان تان تقسیم خواهد شد. درهرصورت، اگر ایرانی هستید و مقیم پرتغال باشید، باز هم می‌توانید از قوانین ایران برای تقسیم دارایی خود استفاده کنید.
دولت پرتغال چندین سال پیش، قوانین مالیات بر ارث را لغو کرد، اما به‌جای آن حق تمبر یا تمبر مالیاتی (Imposto do Selo) اعمال شد. این امر به معنای این است که مالیات فقط به دارایی‌هایی تعلق می‌گیرند که در کشور پرتغال هستند و وارثان از پرداخت مالیات بر ارث در پرتغال معاف‌اند.
بر اساس قوانین پرتغال، اگر وصیت‌نامه‌ای وجود نداشته باشد، تمام اموال و دارایی‌ها بین فرزندان، همسر و والدین تقسیم می‌شود (در قانون مدنی پرتغال به این افراد، وارثان قانونی می‌گویند.)
اگر متوفی نخواهد چیزی برای فرزندان خود باقی بگذارد، باید چه کار کند؟
درست است که شما در وصیتنامه خود می‌توانید دارایی و اموال خود را به‌دلخواه توزیع کنید، اما قوانین پرتغال نیز محدودیت‌هایی دارند. شما فقط می‌توانید یک‌سوم دارایی و املاک خود را آزادانه و به‌صورت دلخواه توزیع کنید و دو سوم بقیه دارایی شما طبق قوانین ارثی پرتغال، به همسر، فرزندان و والدین شما تعلق خواهند گرفت. این اقوام همیشه دارای سهم در بخشی از املاک هستند و صرف‌نظر از خواسته وصیت‌کننده، همیشه دارای بخشی از ارث هستند.
لازم به ذکر است که سهمیه‌های موجود بسته به تعداد و ماهیت وارثان متفاوت است. مثلاً:
- در صورت عدم وجود اولاد یا اجداد، همسر متوفی نصف ارث را دارد.
- در صورت عدم وجود همسر، فرزندان نصف ارث را دارند.
- اگر متوفی همسر یا فرزندی نداشته باشد، والدین او (پدر و مادر/پدربزرگ و مادربزرگ) یک‌سوم کل دارایی‌های او را دریافت خواهند کرد.
اگر می‌خواهید بدانید که متوفی وصیت‌نامه‌ای نوشته است یا خیر، باید از ثبت‌احوال و دفاتر اسناد رسمی، درخواست گواهی کنید. می‌توانید این کار را به‌صورت آنلاین نیز انجام دهید. اگر متوفی قبل از مرگ خود، در حال طلاق گرفتن از همسرش باشد، هیچ ارثی به همسر او تعلق نخواهد گرفت.
آیا برای وراثت، باید با فرد متوفی حتماً رابطه‌ای داشته باشم؟
اگر شخص متوفی قبل از مرگ خود، یک وصیت نامه نوشته باشد و بخشی از اموال خود را به غیر خویشاوندانش بسپارد، آن فرد قانونا حق دریافت آن سهم از ارث را دارد. اما اگر شخصی بدون داشتن وصیت نامه بمیرد، اموال و دارایی او طبق قانون کشور مربوطه میان وارثان او تقسیم می‌شود.
قانون وراثت بازنشستگی در پرتغال
همسران یا فرزندان زیر ۱۸ سال (در صورت محصل بودن، ۲۷ سال/ اگر معلول باشند هیچ محدودیتی وجود ندارد)، ممکن است حقوق بازنشستگی متوفی را دریافت کنند. متوفی باید از حقوق بازنشستگی پرتغالی مبتنی بر مشارکت، سالمندی یا ازکارافتادگی برخوردار بوده یا حق دریافت آن را داشته باشد. این مبلغ به همسر و فرزندان او پرداخت خواهد شد. همچنین، اگر متوفی همسر یا فرزندی نداشته باشد، والدین یا پدربزرگ و مادربزرگ وی مشمول دریافت حقوق بازنشستگی او خواهند بود. این مبلغ حدود ۶۰ درصد از حقوق بازنشستگی متوفی است.
مالیات بر املاک در پرتغال
اگر قصد فروش بخشی از املاک خود را دارید، باید مالیات بر دارایی بپردازید. نرخ مالیات برای سود سرمایه ۲۸ درصد است و مالیات بر املاک، سالانه ۰٫۳ است که بر املاک پرتغالی به ارزش بیش از ۶۰۰، ۰ یورو اعمال می‌شود.
پرداخت مالیات بر ارث در پرتغال
پس از مرگ متوفی، سه ماه فرصت دارید که مالیات بر ارث را بپردازید و اگر در طی این مدت نتوانید این مبلغ را پرداخت کنید، ممکن است مجبور به پرداخت جریمه شوید. برای کاهش مالیات پرداخت‌شده توسط مهاجران، کشور پرتغال یک معاهده مالیاتی مضاعف با بیش از ۶۰ کشور ازجمله آلمان، هنگ‌کنگ و انگلستان دارد. بر اساس این معاهده، شما می‌توانید مالیات پرداخت شده در پرتغال را در مقابل هرگونه مالیاتی که در کشور خود بدهکار هستید، جبران کنید.
کاهش مالیات بر ارث در پرتغال
مهاجران ساکن پرتغال می‌توانند با درخواست برای تبدیل‌شدن به مقیم غیربومی (NHR) پرتغال، بدهی‌های مالیاتی خود را کاهش دهند. وضعیت NHR به مدت ۱۰ سال است. لازم به ذکر است که هرکسی که در پنج سال گذشته مقیم پرتغال بوده است، واجد شرایط وضعیت NHR نیست.
چه کسانی از پرداخت مالیت معاف هستند؟
پس از مرگ متوفی، کارهای زیر باید به ترتیب انجام شود:
- گواهی فوت؛ باید حداکثر تا ۴۸ ساعت، مرگ فرد را در اداره ثبت‌احوال ثبت کنید.
- گواهی وراث؛ گواهی وارث زمانی باید اخذ شود که وصیت‌نامه‌ای وجود نداشته باشد. در این زمان، وظیفه بزرگ‌ترین وارث است که در اداره ثبت ملی به اجرای روند پرداخت مالیات بپردازد.
- اطلاع به خزانه‌داری کشور؛ خانواده متوفی سه روز فرصت دارد تا خزانه‌داری را از مرگ فرد مطلع کند. آن‌ها باید گواهی فوت و شناسه متوفی و وراث مربوطه را به خزانه‌داری ارائه دهند.
- تقسیم دارایی‌ها؛ اگر وارثان به توافق برسند، می‌توان دارایی‌ها را در دفتر ثبت ملی تقسیم کرد. اما اگر توافقی حاصل نشود، این مسئله باید به‌صورت قضایی حل شود.
آیا همسر متوفی، می‌تواند ارث دریافت کند؟
در کشورهایی که قوانین ارثی حاکم بر مالکیت اجتماعی هستند، قانون ایجاب می‌کند که به همسر متوفی نیمی از دارایی وی داده شود. دارایی شامل درآمد، اموال قانونی و شخصی و همچنین بدهی‌هایی است که هنگام ازدواج این زوج به وجود آمده است. اگر زوجی طلاق بگیرند یا از یکدیگر جدا شوند، هیچ ارثی به همسر فرد متوفی نخواهد رسید.
آیا قانون ارث بر سایر بستگان تأثیر می‌گذارد؟
به طور کلی، قانون ارث به این معنی نیست که فقط فرزندان فرد متوفی، اموال وی را به ارث ببرند. بر اساس اکثر قوانین مربوط به کشورها، هر دو والد باید قبل از وراثت فرزندان فوت کنند. همسر می‌تواند وصیت خاصی را به یک یا چند فرزند در وصیتنامه واگذار کند. اگر وصیت نامه معتبر باشد، فرزند ارث را دریافت می‌کند.
آیا می‌توانم ادعای وراثت را رد کنم؟
اگر در مورد میراث اختلاف نظر وجود داشته باشد و دو نفر هر کدام مدعی مالکیت باشند، طرفین اختلاف می‌توانند در دادگاه بدوی یا دادگاه جانشین شکایت کنند. قاضی به استدلال هر یک از طرفین گوش می‌دهد و شواهد هر یک از طرفین را بررسی می‌کند. سپس قاضی در مورد اینکه چه کسی ملک را به ارث می‌برد تصمیم می‌گیرد. هنگام بررسی ادعای هر یک از طرفین، دادگاه شرایط وصیت نامه شخص متوفی را با دقت بررسی می‌کند. اگر شرایط وصیت نامه در مورد اینکه چه کسی ارث می‌برد روشن باشد، قاضی آن شرایط را اعمال می‌کند.
آیا در روند وصیت نامه به وکیل نیاز دارم؟
اگر در مورد وضعیت ارث نیاز به مشاوره دارید، باید با وکیل املاک تماس بگیرید. یک وکیل ملکی مجرب می‌تواند وضعیت شما را ارزیابی کند، در مورد حقوق و گزینه‌های شما به شما مشاوره دهد و در دادگاه از شما دفاع کند.
